Uw droomhuis niet kunnen kopen door een negatieve BKR registratie… Jaarlijks worden hier een aantal potentiële huizenkopers mee geconfronteerd. In sommige gevallen lijkt het privacyrecht redding te bieden.
Indien u een krediet of lening afsluit, wordt dit door uw geldverstrekker geregistreerd bij het Centraal Krediet Informatiesysteem bij Stichting BKR ("BKR"). Denk hierbij aan een creditcard, private lease-regeling, 'koop nu, betaal later'-regelingen, doorlopend krediet of een persoonlijke lening. Dit betreffen positieve registraties.
Negatieve BKR registratie
De positieve registraties kunnen negatief worden als u niet op tijd betaalt. Daarnaast kunt u een negatieve registratie krijgen als u een hypotheekachterstand opbouwt van meer dan drie maanden. De negatieve registratie blijft nog vijf jaar zichtbaar nadat u uw lening heeft afgelost en het contract met de geldverstrekker is beëindigd.
Een negatieve BKR registratie kan u dus nog lange tijd achtervolgen. Indien u het niet eens bent met de registratie, dan dient u zich allereerst te wenden tot de geldverstrekker. Mocht dit niet leiden tot een oplossing, dan kunt u uw zaak voorleggen aan de Geschillencommissie BKR of de rechter. Dit laatste deed ook een man die geen huis kon kopen door een negatieve BKR registratie van de modeketen H&M.
De casus
In 2014 kocht de man online voor € 400,- aan kinderkleding bij H&M. Daarbij koos hij voor de betaaloptie "H&M-rekening", hetgeen betekent dat hij de kleding op rekening kocht. Later dat jaar werd de man werkloos als gevolg van een collectief ontslag bij zijn werkgever. In oktober 2015 ontving de man een brief van een incassobureau waarin stond dat sprake was van een betalingsachterstand bij H&M. Uiteindelijk betaalde de man in januari 2016 de volledige achterstand met rente en bijkomende kosten van het incassobureau. Begin 2017 verkocht de man zijn woning voor een bedrag van € 416.000,00, waarna hij een nieuwe woning wilde kopen voor € 430.000,--. Nadat de man contact had gezocht met een hypotheekverstrekker, werd hij geconfronteerd met (de gevolgen van) de negatieve BKR registratie. De man verzocht H&M de registratie te laten verwijderen. H&M reageerde positief op het verzoek en verzocht op haar beurt het BKR om tot verwijdering van de registratie over te gaan. Het BKR weigerde echter hiertoe over te gaan. Zij stelde – kort gezegd – dat derden moeten kunnen vertrouwen op de feitelijke juistheid van de gegevens in het BKR register.
Belangenafweging in het kader van de Wet bescherming persoonsgegevens
De rechter boog zich uiteindelijk over de vraag of het BKR de negatieve BKR registratie van de man diende te verwijderen. Bij de registratie van persoonsgegevens en latere handhaving door het BKR geldt de Wet bescherming persoonsgegevens.
Dit betekent dat moet worden voldaan aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Concreet betekent dit dat de inbreuk op de privacy niet onevenredig mag zijn in verhouding met het te dienen doel (proportionaliteitsbeginsel). Daarnaast moet –kort gezegd- het doel waarvoor de persoons-gegevens worden verwerkt redelijkerwijze niet op een andere minder ingrijpende wijze kunnen worden verwezenlijkt (subsidiariteitsbeginsel). Er diende dan ook een belangenafweging plaats te vinden. De rechter overwoog daarbij in r.o. 4.6 het volgende:
De kredietregistratie van de persoonsgegevens heeft tot doel het bevorderen van een maatschappelijk verantwoorde dienstverlening op financieel gebied, waarbij onder andere wordt beoogd het beperken van krediet en betalingsrisico’s voor deelnemers en het voorkomen van overcreditering en andere problematische schuldsituaties bij de betrokkenen. Het belang van [eiser] bij verwijdering van de registratie, inhoudende dat hij een hypothecaire geldlening voor de door hem onder financieringsvoorbehoud aangekochte woning kan verkrijgen, dient te worden afgewogen tegen het belang van het BKR als de bewaarder om aan bovengenoemde doelstelling bij te dragen.
Oordeel van de rechter
Uiteindelijk oordeelde de rechter in deze zaak dat de belangen van de man zwaarder wogen. Dit had er onder andere mee te maken dat de achterstand een gering bedrag van ongeveer € 400,- betrof. Daarnaast beschikte de man inmiddels over een nieuwe baan en het gezamenlijk inkomen van hem en zijn partner was ver boven modaal. Tot slot had het oordeel van de rechter te maken met het feit dat indien de BKR registratie niet zou worden verwijderd, de man de beoogde woning niet zou kunnen kopen terwijl zijn oude huis reeds verkocht was.
Conclusie
Een negatieve BKR registratie moet dus voldoen aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Mocht dit niet het geval zijn, dan dient het BKR tot verwijdering hiervan over te gaan. Wordt u geconfronteerd met een negatieve BKR registratie en heeft dit grote gevolgen voor u, bijvoorbeeld bij het kopen van een huis? Dan is het raadzaam om uw rechtspositie te laten beoordelen. Aan de hand van de specifieke omstandigheden in uw kwestie kan worden beoordeeld of uw negatieve registratie wellicht ook voor verwijdering in aanmerking komt.
Gepubliceerd op 30 augustus 2017.
